AİHM Başvuru

             

  
                                                                
                  Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi uluslararası bir kuruluştur. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireyin bazı koşullar altında Mahkeme'ye başvurma olanağı vardır. Uluslararası bir antlaşma olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile birçok Avrupa devleti, kişilerin bazı temel haklarına saygı gösterme yükümlülüğü altına girmişlerdir.(Türk ve Alman devletleri de sözkonusu sözleşmeye taraftırlar) Güvence altına alınmış olan haklar, Sözleşme'de ve Sözleşmenin 1, 4 ve 6 no'lu eklerinde açıkça gösterilmiştir. 
Bireysel başvuru hakkını tanımış olan devletlerden birinin Sözleşme ve eklerinde güvence altına alınmış haklardan birini, sizinle ilgili olarak çiğnediği kanısında iseniz, Mahkeme'ye başvurabilirsiniz. Sözleşme ve eklerinde yer almayan haklar için Mahkeme'ye başvurulamaz. Mahkeme, ulusal mahkemelerin üstünde, onların kararlarını bozan ve onlar yerine kararlar alan bir kuruluş değildir. Mahkeme'nin şikâyet konusu olan makam nezdinde, sizin yararınıza bir teşebbüste bulunma yetkisi de yoktur.Mahkeme'ye başvurmadan önce, ilgili devletin hukukunda öngörülen iç hukuk yollarının tüketilmiş olması gerekir. Örneğin, şikâyetiniz bir yargı kararı ile ilgili ise, varsa temyiz yoluna başvurmanız ve sonucu almanız yeterlidir. İç hukuk yolları tüketilirken, yasaların öngördüğü usule ve süreye ilişkin kurallara da uygun hareket edilmelidir. Eğer, iç hukuk yollarını tüketmek için yaptiğiniz başvurular, süre, görev veya usul yönünden reddedilmiş olursa, Mahkeme büyük bir olasılıkla başvurunuzu kabul etmeyecektir.


Sözleşmede Güvence Altına Alınan Haklar :

Yaşama Hakkı (Md. 2)
İşkence Yasağı (Md. 3)
Kölelik ve Zorla Çalıştırma Yasağı (Md. 4)
Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Md. 5)
Adil Yargılanma Hakkı (Md. 6)
Cezaların Yasallığı (Md. 7)
Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması (Md.8)
Düşünce, Vicdan ve Din Özgürlüğü (Md. 9)
İfade Özgürlüğü (Md. 10)
Dernek Kurma ve Toplantı Özgürlüğü (Md. 11)
Evlenme Hakkı (Md. 12)
Etkili Başvuru Hakkı (Md. 13)
Ayrımcılık Yasağı (Md. 14)

Mülkiyetin Korunması
Eğitim Hakkı
Serbest Seçim Hakkı
Borçtan Dolayı Özgürlüğünden Yoksun Bırakılma Yasağı
Serbest Dolaşım Özgürlüğü
Vatandaşların Sınırdışı Edilmeleri Yasağı
Yabancıların Topluca Sınırdışı  Edilmeleri Yasağı
Ölüm Cezasının Kaldırılması
Cezaî Konularda ki Dereceli Yargılanma Hakkı
Adlî Hata Halinde Tazminat Hakkı
Aynı Suçtan iki Kez Yargılanmama ve Cezalandırılmama Hakkı
Eşler Arasında Eşitlik

Herhangi bir ihlalin sözleşme çerçevesinde, korunup korunmadığını değerlendirirken, sözleşmenin ve ek protokollerin metni ile birlikte AİHM nin ürettiği içtihatlara da bakmanın büyük yarar vardır.

Zira, AİHM, ürettiği içtihatlarla, sözleşmenin içeriğini zenginleştirmiş, ilk bakışta sözleşmenin korumadığı saılan bir çok hak ihlalini (Çevre hakkı gibi) sözleşmenin koruma alanı içerisine alabilmektedir.

 AİHM’NE BAŞVURU KOŞULLARI :

· İç hukuk yollarının tüketilmesi gereklidir.
· Altı ay (zaman aşımı) kuralına uyulmalıdır.
· Başvuranın kimliği belli olmalıdır.
· Başvuru AİHK’nn yetkisi içinde olmalıdır.
· Yapılan başvurunun daha önce Komisyon tarafından incelenmemiş olması gereklidir.
· Aynı konuda başka bir uluslararası yere başvurulmuş olunmamalıdır.
· Başvurunun çok açık olarak dayanaktan yoksun olmaması gereklidir
· Hakkın kötüye kullanılmaması gereklidir.